Czym są izocyjaniany?
Izocyjaniany to związki chemiczne zawierające specyficzną grupę funkcyjną znaną jako grupa izocyjanianowa. Izocyjaniany to wysoce reaktywne związki, które są wykorzystywane w różnych zastosowaniach przemysłowych, a ich popularnym przedstawicielem jest diizocyjanian metylenodifenylu (MDI), który stosowany jest do produkcji reaktywnych klejów Hot Melt na bazie PUR.
Struktura chemiczna
Struktura chemiczna izocyjanianu składa się z atomu azotu połączonego z atomem węgla i atomem tlenu. Atom węgla jest połączony z kolejnym atomem tlenu za pomocą podwójnego wiązania. Ogólny wzór strukturalny wygląda następująco:
R-N=C=O
„R” oznacza resztę organiczną lub grupę organiczną związaną z atomem azotu. Z tego względu izocyjaniany są często nazywane NCO.
Produkcja klejów Hot Melt na bazie PUR
Kleje Hot Melt na bazie poliuretanu wytwarzane są w procesie poliaddycji, podczas którego żywice poliuretanowe powstają z polioli i żywic poliestrowych lub ich mieszanin z naddatkiem diizocyjanianów. Łańcuchy polimerowe składają się zatem z końcowych, reaktywnych grup izocyjanianowych, które mogą następnie ulegać sieciowaniu/utwardzaniu pod wpływem wilgoci z powietrza. Większość izocyjanianów jest związana z poliolami/poliesterami, pozostawiając wolne składowe diizocyjanianu (które nie są związane z polimerem). Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem w sprawie substancji niebezpiecznych, ze względu na ich obecność są one odpowiednio klasyfikowane:
Stężenie wolnych składowych diizocyjanianu ma decydujące znaczenie dla klasyfikacji i oznakowania produktów zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem w sprawie substancji niebezpiecznych. Istnieją trzy główne kategorie:
- Klasyczne kleje na bazie PUR: Zawierają one więcej niż 1,0% i mniej niż 5,0% wolnego diizocyjanianu i muszą być oznakowane. Mogą powodować reakcje alergiczne skóry, problemy z oddychaniem i podejrzewa się, że mają działanie rakotwórcze. (Zwroty P i H)
- LE (niska emisja): Zawierają od 0,1% do 1,0% wolnego diizocyjanianu i również muszą być oznakowane. Podobnie mogą powodować problemy z oddychaniem i reakcje alergiczne. Oznakowanie H351 nie jest wymagane (możliwe działanie rakotwórcze).
- ME (mikroemisja): Zawierają mniej niż 0,1% wolnego diizocyjanianu i dlatego nie muszą być oznakowane.
Należy pamiętać, aby pracownicy mający kontakt z reaktywnymi klejami Hot Melt na bazie PUR przeszli odpowiednie szkolenie oraz znali niezbędne środki ostrożności. W szczególności w przypadku produktów klasycznych i LE przepisy nakładają obowiązek szkolenia. Zgodnie z rozporządzeniem REACH od 24 sierpnia 2023 r. obowiązek szkolenia nie ma już jednak zastosowania do produktów ME.
Należy podkreślić, że reaktywne kleje Hot Melt z izocyjaninami mogą być bezpiecznie stosowane, o ile przestrzegane są odpowiednie środki ostrożności, a produkty obsługiwane są zgodnie z przepisami. Odpowiednie szkolenie i znajomość potencjalnych zagrożeń są kluczem do bezpiecznego postępowania z tymi materiałami.
Szkolenia są oferowane między innymi przez FEICA. Zapraszamy do pobrania ulotki informacyjnej.
- Czym są plastyfikatory? - 18. czerwca 2024
- PUR – połączenie zalet klejów z dwóch różnych światów - 28. maja 2024
- Pistolety HB 225 – Dla profesjonalistów - 23. maja 2024